In onze hedendaagse maatschappij wordt steeds vaker getwijfeld aan de traditionele 8-urige werkdag. De groep mensen die intuïtief aanvoelt dat een 8-urige werkdag achterhaald is, groeit. Er zijn daardoor verschillende vragen ontstaan: is een 8-urige werkdag werkelijk het meest productief? En is het wenselijk om een groot deel van ons geluk te ontlenen aan werk? 

Een opkomend alternatief is de 6-urige werkdag, die steeds meer aandacht krijgt. Dit is niet verrassend, aangezien de traditionele 8-urige werkdag ontstond tijdens de industriële revolutie als gevolg van de eisen van fabrieken en productielijnen, waar arbeiders lange werkdagen moesten maken. Sindsdien hebben er belangrijke veranderingen plaatsgevonden op het gebied van technologie, de behoeften van mensen en onze omgeving. We zijn ons steeds meer bewust geworden van de impact van lange werkdagen op het welzijn van individuen. Daarom is het zinvol om te onderzoeken hoe de overgang naar een kortere werkweek het welzijn kan bevorderen. 

Waarom dit experiment?

Ons bedrijf werkt veel met kenniswerkers en steeds meer inzichten en onderzoeken geven aan dat een 8urige werkdag voor kenniswerkers achterhaald is. Het welzijn stijgt en de negatieve impact op het milieu verkleint. Als B Corp streven we naar harmonie tussen mens, natuur en economie. We zijn van mening dat een kortere werkweek bijdraagt om dit doel te bereiken.

Meer welzijn en betekenis
Een kortere werkdag bevordert het welzijn en geluk van werknemers, doordat ze voldoende rust en ontspanning kunnen nemen. Het biedt de mogelijkheid voor een gezonde balans tussen werk en privé, waardoor er meer tijd is voor een gezonde leefstijl en sociale activiteiten. Veel welvaartsziekten zijn leefstijl gerelateerd en door een kortere werkdag is er meer tijd voor een gezonde leefstijl en preventie. Dit leidt tot een gezonder leven, minder ziekteverzuim en er is meer tijd om te kunnen genieten van waardevolle momenten. Dat het kan, bewijzen de Blue Zones. Daar worden mensen gemiddeld 90 jaar en leven ze vaak een meer betekenisvol en rustiger leven.

Ons geluk vergroten buiten werk
Grotendeels je geluk proberen te realiseren via werk is voor velen niet de oplossing. Toch wordt dit nog vaak geprobeerd, omdat men denkt dat hier wél de oplossing ligt. Volgens filosoof Alain de Botton proberen we ons geluk te vinden in liefde en werk, maar het liefdespad is onvoorspelbaar, dus lijkt het nastreven van geluk via werk een zekerder alternatief. De drang naar authenticiteit en zelfontplooiing maakt ons afhankelijk van werk, omdat het de belangrijkste omgeving is waarin we onszelf kunnen ontwikkelen. Door minder te werken is er meer ruimte om ons geluk te vergroten buiten het werk om.

Natuur en mens in balans
Een vitale en gezonde wereld draagt bij aan ons welzijn. De mens is immers ook natuur en onderdeel van het ecosysteem. Hoe kan de samenleving gelukkig zijn als dit ecosysteem in verval raakt? Een kortere werkweek kan fors bijdragen aan een vitale wereld. De CO2-uitstoot kan halveren door bijvoorbeeld minder autogebruik en energiebesparing in bedrijven. Dit onderzoek geeft aan dat door minder te werken de CO2-uitstoot kan halveren. Bovendien kan minder werken bijdragen aan het herstel van de biodiversiteit door meer verbinding met de natuur. Inheemse gemeenschappen begrijpen al decennialang dat ze onderdeel zijn van de aarde door zich niet boven de natuur te plaatsen als consument en beter te luisteren naar hun omgeving. Door meer vertraging in de westerse wereld kan dit besef weer groeien. Door een kortere werkdag hebben mensen meer tijd om zich ook weer meer te verbinden met hun omgeving en zichzelf, waardoor een innerlijke transformatie kan plaatsvinden. 

Een groot onderzoek naar inkorten van de werkweek

In het afgelopen jaar hebben 61 Britse bedrijven uit diverse sectoren met bijna 3000 werknemers gedurende zes maanden geëxperimenteerd met het inkorten van de werkweek. In plaats van de gebruikelijke fulltime werkweek van vijf dagen, werd er overgestapt naar een werkweek van vier dagen. Dit bijzondere initiatief werd nauwlettend gevolgd door wetenschappers van de Universiteit van Cambridge, die gegevens verzamelden en gesprekken voerden met de deelnemers. De resultaten van dit experiment zijn bemoedigend. Uit het onderzoek bleek dat maar liefst 39% van de werknemers een aanzienlijke verlaging van de stressniveaus ervoer, en dat de burn-out ratio zelfs met 71% daalde. Deelnemers melden ook verbeteringen in hun slaappatroon, fysieke en mentale gezondheid, evenals in de kwaliteit van hun relaties en financiële situatie. Een ander opmerkelijk resultaat was dat 60% van de werknemers erin slaagde om werk beter te combineren met de zorg voor kinderen of familie, terwijl maar liefst 62% een rijker sociaal leven kon leiden naast hun werkverplichtingen. Wat nog verrassender is, is dat de omzet van de werkgevers tijdens de proefperiode min of meer stabiel bleef, met een gemiddelde stijging van 1,4%. Bovendien nam het aantal personeelsleden dat ontslag nam met maar liefst 57% af. 

Onze ervaringen met een 6-urige werkweek

Wij hebben vier weken een pilot gehouden met een 6-urige werkdag. Tijdens de evaluatie bleek dat het niet voor iedereen mogelijk was om dezelfde hoeveelheid werk te verrichten binnen een 6-urige werkdag. Daarom is besloten om een 6-urige werkdag (nog) niet in te voeren, maar eerst over te stappen op een 7-urige werkdag. Het is interessant dat er regelmatig gesproken en geschreven wordt over een 6-urige werkdag, maar het blijkt voor veel organisaties lastig om dit daadwerkelijk in te voeren. Ook wij hebben tot nu toe obstakels ondervonden bij het implementeren van de 6-urige werkdag. De redenen zijn uiteenlopend, zoals gewenning aan de huidige werktijden, de behoefte aan sociale interactie en samenwerking met collega’s, het thuiswerken, een te hoge werkdruk, of een combinatie van deze factoren. Een kortere werkdag is wellicht ook haalbaar, bij beter timemanagement. Dit zou echter wel ten koste kunnen gaan van sociale interactie en ‘lummeltijd’. Lummelen speelt namelijk vaak een rol bij het ontstaan van de beste ideeën, terwijl het juist stressvol kan zijn wanneer we onszelf gaan haasten om binnen 6 uur het werk af te ronden. Om deze redenen hebben we gezamenlijk besloten om eerst een 7-urige werkdag te hanteren en ons vanuit daar te oriënteren op een volgende stap. Het is belangrijk dat we blijven praten en discussiëren over dit onderwerp. Als er in de toekomst behoefte ontstaat aan een volgende stap, gaan we dit zeker verder onderzoeken. 

Vera Nijkamp
68 artikelen